Z roku na rok widzimy, jak nasze życie płynie coraz szybciej. Żyjemy w nieustannej pogoni za pracą, studiami i różnego rodzaju obowiązkami codziennymi. Niestety, tak szybkie tempo życia mocno odbija się na naszym zdrowiu i funkcjonowaniu całego organizmu. W rezultacie dochodzi do zaburzenia równowagi pomiędzy przeciwutleniaczami a utleniaczami, czyli do stresu oksydacyjnego. Co oznacza ten stan i dlaczego jest dla nas tak niebezpieczny? Jak wygląda leczenie stresu oksydacyjnego i co możemy zrobić, by zapobiec jego rozwojowi?
Co to jest stres oksydacyjny?
W dużym uproszczeniu możemy powiedzieć, że stres oksydacyjny to proces, w wyniku którego wolne rodniki (utleniacze) atakują komórki organizmu, przyczyniając się w ten sposób do ich uszkodzenia i rozwoju chorób. Warto przy tym podkreślić, że wolne rodniki to nic innego jak szkodliwe związki chemiczne, które tworzą się w organizmie na skutek działania takich czynników jak np. promieniowanie UV, zanieczyszczenia powietrza czy też nieprawidłowa dieta.
Do stresu oksydacyjnego dochodzi wtedy, gdy organizm nie jest w stanie wyprodukować odpowiedniej ilości przeciwutleniaczy potrzebnych do zwalczenia szkodliwego działania oksydantów, czyli wolnych rodników uszkadzających komórki odpowiedzialne za prawidłowe funkcjonowanie organizmu. W efekcie organizm staje się osłabiony i jest znacznie bardziej podatny na rozwój różnych schorzeń.
Stres oksydacyjny – przyczyny
Stres oksydacyjny jest dziś określany jako jedna z chorób cywilizacyjnych, która rozwija się w wyniku prowadzenia niezdrowego trybu życia i narażenia na czynniki środowiskowe. Wśród głównych przyczyn stresu oksydacyjnego wymienia się:
- niezdrową dietę bogatą w utlenione tłuszcze, cukry i żywność wysoko przetworzoną;
- nadużywanie alkoholu i palenie papierosów;
- brak odpowiedniej ilości snu;
- narażenie na ciągły stres;
- zbyt intensywną aktywność fizyczną;
- zanieczyszczenia powietrza i środowiska pracy;
- nadmierną ekspozycję skóry na promieniowanie UV;
- zażywanie wybranych grup leków, np. środków antykoncepcyjnych, sterydów i antydepresantów.
Stres oksydacyjny – objawy
Objawy stresu oksydacyjnego często są niejednoznaczne, dlatego też wiele osób przypisuje je różnym chorobom oraz infekcjom. Zwykle taki stan objawia się:
- przewlekłym bólem głowy;
- sennością;
- ogólnym osłabieniem organizmu;
- problemami z trawieniem;
- bólem mięśni i stawów;
- wysypką na skórze.
Stres oksydacyjny – dieta i leczenie
Leczenie stresu oksydacyjnego polega przede wszystkim na wykluczeniu z codziennego życia tych czynników, które działają niekorzystnie na nasz organizm. Kluczową kwestią jest w tym przypadku rezygnacja z używek, wdrożenie umiarkowanej aktywności fizycznej i prawidłowe nawodnienie organizmu.
Istotna jest także dieta bogata w antyoksydanty, która bazuje na dużej ilości warzyw i owoców, podawanych na surowo (np. w formie sałatki) lub krótko gotowanych. W codziennym menu powinny znaleźć się produkty, zawierające takie antyoksydanty jak:
- witamina C – czerwona papryka, cytrusy, natka pietruszki, żurawina;
- witamina E – zielone warzywa liściaste, orzechy, kiełki zbóż;
- beta-karoten – marchew, dynia, czerwona papryka, jarmuż, szpinak, morele, brzoskwinie;
- likopen – pomidory, arbuz;
- antocyjany – czerwona kapusta, czerwona fasola, czerwona cebula, owoce jagodowe.
Stres oksydacyjny – skutki. Jak uniknąć stresu oksydacyjnego?
Zbagatelizowanie problemu stresu oksydacyjnego może prowadzić do przedwczesnego starzenia się organizmu, jak również rozwoju takich chorób jak nowotwory, miażdżyca, udar mózgu oraz choroba Alzheimera. Z tego powodu niezwykle ważna jest profilaktyka stresu oksydacyjnego, czyli przede wszystkim unikanie spożywania:
- wysoko przetworzonej żywności;
- spleśniałych warzyw i owoców;
- smażonych i przypalonych dań;
- pryskanych i sztucznie nawożonych owoców oraz warzyw.